امروزه ساختمان سازی با انواع مصالح گوناگون و شیوه های مختلف انجام می شود. یکی از مهم ترین بخش ها در ساخت یک بنا اسکلت بندی آن است که شیوه های متفاوتی دارد.
بسته به نوع بنا و کاربری آن و بسیاری از عوامل دیگر، اسکلت یک ساختمان ممکن است به صورت بتنی یا فلزی باشد. البته این روزها اسکلت های فلزی به دلیل مزایای مختلفی که دارند، طرفداران بیشتری نیز پیدا کرده اند. اسکلت های فلزی نیز در نوع اتصالات خود با هم متفاوت هستند. گاه قطعات فلزی اسکلت توسط جوش و گاه توسط پیچ و مهره به هم متصل می شوند.
موضوع بحث این مطلب نیز اسکلت پیچ و مهره ای است که اتفاقاً روز به روز رواج بیشتری پیدا می کند. هر چند در گذشته از این نوع اتصال بیشتر در سوله ها، صنایع نفت و گاز یا ساختمان های صنعتی به کار برده می شد، ولی امروزه با توجه به مزایای اسکلت فلزی پیچ و مهره ای، از این شیوه اتصال در ساختمان های مسکونی و بناهای کوچک تر نیز استفاده می شود.
چرا باید از اسکلت پیچ و مهره ای در ساختمان سازی استفاده کرد؟
اگر می خواهید بدانید مزایای اسکلت پیچ و مهره ای چیست و چرا باید جایگزین روش های دیگر اتصال شود، در این بخش همراه ما باشید.
به طور کلی اسکلت پیچ و مهره ساختمان، ویژگی ها و مزایایی به همراه دارد که آن را از بسیاری جهات، نسبت به اسکلت های فلزی جوشی و اسکلت های بتنی مناسب تر می سازد. به همین دلیل است که میزان محبوبیت این نوع اسکلت بندی ساختمان، روز به روز بیشتر شده و استفاده از آن رواج بیشتری پیدا می کند. مهم ترین مزایای این نوع اسکلت فلزی عبارتند از:
ساخت و ساز با کیفیت بالاتر
پیش از همه لازم است کیفیت ساخت و ساز با اسکلت پیچ و مهره ای را مورد بررسی قرار داد. در ساختمان های بتنی معمولاً کیفیت ساخت و میزان استحکام بنا کمتر از مقدار تخمین زده شده از آب در می آید و علت آن این است که مراحل بتن ریزی و میلگرد گذاری معمولاً به طور صحیح و مطابق با محاسبات انجام نمی شود که این مسئله کیفیت کار را پایین می آورد.
در ساختمان های اسکلت جوشی نیز، عملیات جوشکاری باید در محیط اجرای اسکلت بندی انجام شود که این خود باعث پایین آمدن کیفیت کار می شود. در صورتی که در ساختمان هایی با اسکلت پیچ و مهره ای، حجم بسیاری از کار، شامل ساخت و جوشکاری قطعات در محیط کارگاهی و در شرایط تحت کنترل و البته به کمک ماشین آلات پیشرفته انجام می شود که این خود به پایین آمدن درصد خطا و در نتیجه بالا رفتن کیفیت کار کمک می کند.
سرعت کار بالاتر
در دنیای شلوغ امروز، زمان همیشه یک فاکتور مهم محسوب می شود. بدیهی است وقتی یک روش ساخت، زمان کمتری از انسان می گیرد، به روش محبوب و پرطرفدار تبدیل می شود. در مورد اسکلت پیچ و مهره ای ساختمان نیز مسئله به همین شکل است.
همانطور که گفتیم بسیاری از قسمت های کار در این نوع ساخت و ساز، در کارگاه ها و توسط ماشین آلات انجام می شود و به این ترتیب سرعت کار در مرحله ساخت و آماده سازی تجهیزات نسبت به اسکلت های بتنی و جوشی بالاتر است. البته در مرحله نصب نیز، اجرای اسکلت پیچ و مهره سریع تر انجام می گیرد.
ایمنی بیشتر
از آن جایی که کیفیت ساخت در اسکلت های پیچ و مهره ای بالاتر است، به همین ترتیب پایداری و ایمنی ساختمان نیز افزایش می یابد. به همین دلیل ساختمان هایی که با اسکلت پیچ و مهره ای ساخته می شوند در مقابل زلزله مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند و تحمل وزن بیشتری را نیز دارند. به همین دلیل برای ساخت ساختمان های بلند و دهانه سوله ها از این نوع اسکلت بندی استفاده می شود.
مزایای اسکلت پیچ و مهره ای تنها به همین موارد ختم نمی شود. ویژگی هایی از جمله خوردگی کمتر، هدر رفت مصالح کمتر، تحمل حرارت و آتش سوزی، قابلیت بازیافت شدن، فراهم نمودن فضای داخلی بیشتر و … همگی از جمله مزیت های این نوع اسکلت بندی در مقایسه با اسکلت بتنی و جوشی به حساب می آیند.
مروری مختصر بر شیوه اجرای اسکلت پیچ و مهره ای
نحوه اسکلت بندی ساختمان به شیوه پیچ و مهره در برخی مراحل مشابه اسکلت های جوشی و حتی بتنی است اما در برخی بخش ها متفاوت است. در ادامه به طور مختصر با هر یکی از مراحل اجرای اسکلت های فلزی پیچ و مهره ای آشنا خواهیم شد:
مرحله اول: فونداسیون
می توان گفت فونداسیون اولین مرحله و یکی از مهم ترین مراحل ساخت یک بنا به شمار می رود که تقریباً ساختمان های گوناگون مشابه است. این مرحله باید با دقت و کیفیت عالی انجام شود تا در آینده ساختمان با مشکل جدی روبرو نشود. اجرای فونداسیون ساختمانی با اسکلت پیچ و مهره ای خود به مراحلی تقسیم می شود که عبارتند از:
- گودبرداری
- اجرای بتن مگر
- آرماتوربندی پی
- قالب بندی
- بتن ریزی نهایی.
مرحله دوم: اجرای ستون ها
بعد از انجام فونداسیون، نوبت به نصب ستون ها می رسد. ستون ها باید روی صفحات فلزی به نام بیس پلیت نصب شوند. این پلیت ها نیز خود روی بتن پی ریزی شده و خشک شده نصب می شوند، به طوری که هیچ فاصله ای میان پلیت و بتن نباشد. ستون ها با استفاده از اتصالات قوی پیچ و مهره ای روی پلیت نصب شده و محکم می گردند.
مرحله سوم: اجرای تیر ها
در مرحله سوم از اجرای اسکلت پیچ و مهره ای ساختمان، باید تیرهای فولادی سر جای خود نصب شوند. به طور ساده می توان گفت وظیفه تیر ها، انتقال بار از سمت سقف و کف به سمت ستون های بنا است. در این مرحله، تیر ها توسط اتصالات خاص به یکدیگر و به ستون ها متصل می شوند.
مرحله چهارم: اجرای کف
سیستم کف وظیفه تحمل بارهای قائم و بارهای جانبی اعمال شده را بر عهده دارد و به طور معمولاً همزمان با ساخت تیرها، اجرا می شود.