صنعت نورد کشور؛ تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها

 صنعت نورد یکی از صنایع استراتژیک کشور به شمار می رود. از زمانی که ایران تبدیل به یک صادر کننده در زمینه صنعت نورد در منطقه شد تا زمان حال، این صنعت نقش فعالی را در ارزآوری و درآمدزایی برای کشور ایفا کرده است.

اما در شرایط فعلی به دلایل عدیده ای از جمله تحریم های ظالمانه غرب و عدم توجه کافی مسئولین به این صنعت نوپا در کشور، این صنعت با معضلات و مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کند.

در سالی که توسط مقام معظم رهبری به نام سال «تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها » نام گرفته است؛ به نظر می رسد این شعار راهگشا که به نوعی دستور کاری برای نجات کشور از مشکلات پیرامون است؛ باید به خوبی در صنعت نورد کشور، به عنوان یکی از صنایع داخلی مهم و راهبردی، عملیاتی شده و راه را برای ادامه حیات این صنعت مهم داخلی هموار کرد.

در ادامه این گزارش به بررسی یکی از بحران های می پردازیم که صنعت نورد مقاطع طویل فولادی کشور را با تهدیدات جدی مواجه کرده است تهدیداتی که نه تنها صنعت نورد کشور را بلکه در طولانی مدت، حتما اثرات مخربی بر سایر بخش های اقتصادی کشور و تولید داخلی بر جای خواهد گذاشت.

چالش های صنعت نورد

با بررسی اوضاع احوال صنعت نورد مقاطع فولادی کشور می توان با اطمینان کامل گفت این صنعت در حال حاضر با بحران عمیقی روبرو است که می توان از ان به زلزله ای ویرانگر یاد کرد که بنای نابودی این صنعت را در سر می پروراند. اگر برای این زلزله ویرانگری چاره اندیشیده نشود به احتمال فراوان این بحران دامن دیگر صنایع فولادی کشور را خواهد گرفت و چه بسا این بحران بخش های دیگر صنعت کشور به ویژه صنعت ساختمان را با معضلات عدیده ای روبرو کند.

حال این بحرانی که از آن حرف می زنیم افت بسیار زیاد فاصله قیمتی میلگرد و شمش و رسیدن این کاهش فاصله قیمتی بین 2 تا 3 درصد است که این فاصله کم حتی کفاف هزینه های حمل و نقل مواد اولیه در صنعت نورد را نمی دهد.

در کشور ما در بخش نورد سرمایه گذاری خوبی انجام شده است و در این حوزه مشاغل زیادی رشد پیدا کرده اند. اما با کمال تاسف افت شدید فاصله قیمت میلگرد و شمش، موجی ایجاد بازده منفی در صنعت نورد کشور شده است و این بحران در وهله اول، شاغلان فعال در بخش صنعت را تهدید می کند و می تواند به اشتغالزایی در این صنعت خاتمه بدهد.

در نتیجه این بحران روی داده در صنعت نورد، وضعیت بغرنجی برای حلقه نورد زنجیره فولاد ایجاد شده و این بخش به پشتیبانی و کمک فوری نیاز دارد. افت بسیار زیاد فاصله قیمتی میلگرد و شمش، در حالی به وقوع پیوسته که در مقابل قیمت حامل های انرژی صنعت فولاد افزایش قابل توجهی داشته است، این اتفاقات در کنار هم فشار مضاعفی را به فعالان بخش نورد کشور وارد کرده است، که کاستن از این فشار نیازمند یک عزم ملی و جهادی برای حمایت هر چه بیشتر از صنعت نورد کشور است.

یک مشکل دیگر که این صنعت را تهدید می کند این است که همزمان با ایجاد بازده منفی در صنعت نورد کشور، کشورهای همسایه نیز تعرفه های بسیار شدیدی بر صادرات مقاطع طویل فولادی کشورمان تحمیل کرده اند که این تعرفه ها در مواردی، مثل کشور عراق بیش از 100 دلار در هر تن محاسبه می شود.

سیاست و مشکلات صنعت نورد

عمل وضع تعرفه های شدید بر واردات تولیدات ایرانی، به ویژه میلگرد، در راستای ایجاد فشار حداکثری بر صنعت ایران تعبیر می شود که در سالیان اخیر بین همسایگان کشورمان نیز رواج پیدا کرده است. بروز این چنین رخدادهایی لزوم حمایت همه جانبه از صنعت نورد کشور را بیش از پیش لازم و ضروری می نماید.

نرخ فولاد میانی و دیگر محصولات فولادی در بازارهای جهانی با رشد قابل توجهی در ماه های اخیر روبرو شده و این روند، بالا رفتن نرخ تولیدات فولادی در داخل کشور را سبب شده است.

زمانی که نرخ تولیدات فولادی در بازارهای بین‌المللی با افزایش روبرو می شود، نمی توان انتظار پایین آمدن قیمت را در بازار داخلی داشت. از طرف دیگر، بحث تقاضای واقعی مصرفی برای میلگرد در بازار داخلی چندان به نرخ این محصول ارتباطی ندارد و حتی با پایین آمدن قیمت نیز نمی‌توان انتظار بهبود چشمگیر تقاضا را در کوتاه مدت داشت.

در واقع، تحت هر شرایطی و با وقوع هر رویداد باید به مکانیزم عرضه و تقاضا احترام گذاشت و از روند منبعث از بازار حمایت کرد و اجازه هیچ گونه دخل و تصرفی را از خارج از بازار برای تاثیر غیر منطقی بر بازار را نداد.

یکی دیگر از راههای کمک و پشتیبانی از صنعت نورد مقاطع طویل فولادی این است به فعالان حوزه صادرات این صنعت به میزان صادراتی که انجام می دهند، به همان میزان، شمش با نرخ یارانه ای داده شود.

این کار به نوعی می تواند بحث تعرفه شدیدی که متاسفانه کشورهای همسایه بر نوردکاران تحمیل کرده اند تا حد زیادی تعدیل کند حتی این امکان میسر است که یک تابلوی معاملاتی برای عرضه این شمش یارانه ای ایجاد کرد. در مقابل، به جبران شمش های یارانه ای که واحدهای ذوب فولاد به نوردکاران ارائه می دهند، آن ها نیز این امکان را داشته باشند از نرخ های یارانه ای در بالادستِ خود برای سنگ آهن، آهن اسفنجی، گندله، کنسانتره استفاده کنند و به نوعی برای آن ها نیز مشوقی برای ادامه ارائه شمش یارانه ای به نوردکاران، ایجاد شود.

با انجام این موارد، مطمئنا شاهد تحول و سرزندگی دوباره در تمام حلقه های زنجیر فولا خواهیم بود. که از این طریق هم صنعت نورد کشور رونق دوباره خواهد گرفت و هم یکی از موانع های جدی جهش تولید در این بخش از بین خواهد رفت.