اطلاعیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سنگ آهن در اروپا، (LKAB)، در روزهای پایانی سال 2020، توجهات زیادی را معطوف به خود ساخته است؛ بسیاری از علاقمندان به صنعت تولید فولاد، با کنجکاوی ابعاد مختلف آن را بررسی میکنند.
هرچند برنامه این شرکت شامل سرمایهگذاری 46 میلیارد دلاری طی 15 الی 20 سال آینده است اما محتویات این برنامه، در حال حاضر نیز میتواند یک خبر بسیار مهم برای صنعت فولاد تلقی شود. در این برنامه، شرکت فولادی قصد دارد یک فرآیند آهن بدون آلایندگی را به صورت آزمایشی در شمال سوئد پیاده کند.
اصلاح صنعت تولید فولاد سخت اما غیر قابل چشمپوشی!
از نقطه نظر تغییرات اقلیمی، صنعت تولید فولاد، یک از بخشهایی است که اصلاح و تکامل آن بسیار سخت و برای بسیاری از عامه مردم، غیرقابل تصور است. با در نظر داشتن اینکه صنعت مذکور مستقیماً 7 درصد از کل گازهای گلخانهای انتشار یافته در جهان را تولید میکند، به هیچ عنوان نمیتوان به سادگی از کنار آن رد شده و آلایندگی آن را نادیده گرفت.
اما برخلاف سایر حیطههای زندگی و جامعه، مانند خودروها و تولید نیرو، راهحلهای فنی که بتوانند به اصلاح پروسه تولید فولاد، کاهش آلایندگی و یا کربنزدایی از آن کمک کنند، یا بسیار گران بهنظر میرسند یا از اثرگذاری کافی برخوردار نیستند.
البته در چند سال اخیر، این اعتقاد و دیدگاه به سرعت از بین رفته و با وجود پیشرفتههای صورت گرفته، در حال حاضر دولتها و تولیدکنندگان دیدگاه متفاوتی نسبت به این موضوع دارند و پیشرفت در آن را بیش از پیش ممکن میدانند. سوئد در این مورد نقش محوری را بازی کرده است.
برنامه (HYBRIT) و پیشرویهای پیوسته سوئد
در سال 2016، پروژه (HYBRIT)، به عنوان یک سرمایهگذاری مشترک بین شرکت (Vattenfall) که تولیدکننده تجهیزات خطوط تولید است، شرکت (LKAB) که پیشتر معرفی شد و در نهایت شرکت (SSAB) شکل گرفت.
نیاز به ذکر است که شرکتهای (Vattenfall) و (LKAB)، هر دو دولتی بوده و شرکت (SSAB) از سال 1994 به شکل خصوصی اداره میشود. این پروژه بیشک در صورت موفقیت نهایی، پتانسیل رقابتی صنایع سوئد برای رقابت تحت کنوانسیونهای بینالمللی مانند پیمان پاریس را حفظ میکند و در رقابتهای اقتصادی آتی دست صنایع این کشور را برتر نگه میدارد.
هرچند میتوان پروژه (HYBRIT) را بیشتر یک پروژه سیاسی برای برآورده ساختن آرزوهای دیرینه دولت سوئد تلقی کرد اما این نمیتواند مانع دیدن و درک دستاوردهای این پروژه جذاب شود.
برنامه (HYBRIT) در جریان است
فرآیندی که در (HYBRIT) در حال حاضر اجرا میشود، در شهر لولئو که شهری کوچک در شمال سوئد است، جریان دارد. این فرآیند کلید باز کردن قفل کاهش چشمگیر انتشار (CO2) است و اجرای آن در صنایع تولید فولاد، قطعاً اثربخش خواهد بود. در برنامه (HYBRIT) با استفاده از هیدروژن به جای ذغال سنگ در نقش عامل محدودکننده، عملاً قطعه مهمی از زنجیره تولید، عملاً بدون انتشار کربن قابل انجام است.
از هیدروژن برای حذف اکسیژن از ترکیب سنگ آهن استفاده میشود. کارخانههای فولاد شکلگرفته بر مبنای این طرح فولادی، میتوانند فرآیندهای را که به بخار آب منتهی میشوند را جایگزین پروسههای منتهی به (CO2) کند و این یعنی دیگر مانند کورههای بلند انفجاری، خبری از آلایندگی و آسیب به محیط زیست نیست.